Swoją popularność burak zyskał dzięki właściwościom antyoksydacyjnym wykorzystywanym w walce z nowotworami. Zawarte w burakach barwniki należą do bardzo silnych przeciwutleniaczy i czterokrotnie zwiększają przyswajanie tlenu przez komórki. Burak był szczególnie ceniony za poprawę stanu naszej krwi dzięki zawartości żelaza niehemowego. Jak się jednak okazuje, właściwość ta była lekko przeceniana. W stu gramach gotowanych buraków jest tylko 1,4 mg tego pierwiastka. Dla porównania, w wątrobie wieprzowej o tej samej gramaturze jest 18,7 mg, a w fasoli białej 6,9 mg. Obalenie mitu, jakoby burak miałby wpływać na bezpośrednie pobudzenie erytropoezy (procesu namnażania i produkcji krwinek czerwonych) nie zmniejszyło jego popularności w środowisku sportowym.
Co ma w sobie burak?
Błonnik – poprawia trawienie i reguluje przemianę materii
Witaminy A, B1, B2, B3, B4, B5, B6, B12, C – silnie działające przeciwutleniacze, stymulatory przemian komórkowych oraz substancje mające wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego
Pierwiastki: żelazo, potas (2 buraki to średnio 528mg potasu, ma to wpływ na regenerację powysiłkową)
oraz magnez, wapń, fosfor, miedź, chlor, fluor, cynk, bor, lit, molibden, sód, mangan, kobalt, oraz bardzo rzadkie pierwiastki jak rubid i cez
Cukry, białka, bioflawonoidy, karoten, betaninę (środek działający uspokajająco i relaksująco) oraz kwas foliowy
100g zawiera tylko 38 kcal
Czerwone barwniki buraka nie należą do stabilnych związków. Są wrażliwe na utlenianie, zmianę odczynu, metale, wysoką temperaturę. Stabilizująco na barwnik w nich zawarty wpływa witamina C, kwas sorbowy (skutecznie hamuje rozwój drożdży i pleśni,w przetwórstwie spożywczym wykorzystywany jako konserwant E- 200) i kwas cytrynowy.
Burak a sport
Zawarte w burakach związki, zwane nitratami, w końcowym efekcie skomplikowanego mechanizmu działania powodują rozszerzenie światła naczyń tętniczych oraz żylnych. Umożliwia to wydłużenie czasu aktywności i pokonywanie większych obciążeń, a tym samym osiąganie lepszych wyników sportowych. Potwierdzają to badania angielskich naukowców, między innymi K. Lansley i jej grupy badawczej. Po podaniu soku z buraków grupa kolarzy wykonywała wysiłek dłużej i o większej mocy, aniżeli grupa, gdzie podawano placebo.
Oprócz wspomnianego wcześniej działania antyoksydacyjnego na organizm, osoby aktywne fizycznie mogą wykorzystywać to warzywo w celu uzupełnienia glikogenu w mięśniach. O jego słodkich właściwościach przekonał się już Napoleon, który zapoczątkował pozyskiwanie cukru z buraków cukrowych. To właśnie we Francji, po zablokowaniu przez Brytyjczyków dostępu do trzciny cukrowej z Indii, rozpoczęto produkcję cukru taką drogą.
Aby sklasyfikować buraka na liście produktów o wysokim indeksie glikemicznym wcale nie potrzeba badań naukowych. Każdy z nas może go posmakować i od razu stwierdzić, że to smaczna, słodka przekąska.
Ponadto, świeżo wyciskany sok z dodatkiem kilku jabłek ma właściwości oczyszczające krew i pomaga wydalić kwas moczowy obecny w organizmie. Działa więc odkwaszająco na nasze ciało.
Przeciwwskazania
Burak potrafi też niektórym osobom zaszkodzić. Spożywania go powinny unikać osoby cierpiące na choroby nerek, dróg żółciowych, z niskim ciśnieniem i cukrzycą. Nadmiar soku może powodować również rozstrój żołądka, biegunki oraz alergie. Należy pamiętać, by zawsze spożywać go w wersji rozcieńczonej i niekoniecznie z cebulą, jak to miałoby być w jednym z wierszy Jana Brzechwy.
Burak sam dobrze wie, ile w nim dobrego.
Autor: Natalia Grzebisz
