Obecnie kasztany jadalne uchodzą za bardzo wykwintne i wyszukane. Najbardziej znane są pieczone kasztany sprzedawane na ulicach francuskich i włoskich miast. Docenia się ich właściwości odżywcze i zdrowotne. Fakt dostrzegli je już starożytni Grecy i Rzymianie. Przytaczając słowa słynnej niemieckiej mniszki Św. Hildegardy: „Wszystko, co pochodzi z drzewa kasztanowca maroni jest zdrowe, a owoc dobry przeciw każdej słabości, która powstaje w człowieku”.
Gdzie szukać kasztanów jadalnych?
Kasztan jadalny ( Castanea sativa ), to potężne (do 30 metrów wysokości) i długowieczne drzewo z rodziny bukowatych, żyje nawet kilkaset lat. Nie jest spokrewniony z kasztanowcem, który w Polsce rośnie w parkach i nieodłącznie kojarzy się z maturami. Kasztan jadalny kwitnie w maju, zaś owoce można zbierać w październiku i listopadzie. Owoce charakteryzują się zieloną okrywą, z ostrymi kolcami pod którą ukryte są nasiona.
Kasztany jadalne niestety nie rosną w Polsce. Można je spotkać w basenie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej oraz na Kaukazie. W Polsce można je kupić głównie w sklepach ze zdrową żywnością lecz coraz częściej pojawiają się też w marketach.
Wartości odżywcze kasztanów jadalnych.
Kaszany jadalne warto wprowadzić do diety biegacza, ponieważ:
są bardzo dobrym źródłem energii – w kasztanach znajduje się stosunkowo dużo skrobi. Skrobia pod wpływem temperatury (gotowanie, pieczenie itd.) zmienia się w węglowodany złożone, które organizm człowieka długo wchłania. Dzięki czemu również długo uwalnia energię.
są idealną alternatywą dla makaronów na tzw. ładowanie węglowodanami. są źródłem błonnika – produkty zawierające błonnik są sycące i regulują pracę przewodu pokarmowego.
są źródłem minerałów – kasztany jadalne w 100 g zawierają 592 mg potasu, 33 mg magnezu, 29 mg wapnia. Poziom tych trzech minerałów jest bardzo istotny dla osób aktywnych fizycznie. są źródłem witamin – czy wiesz, że w 100 gramach kasztanów jadalnych jest podobna ilość witaminy C jak w cytrynie? Znajdziesz w nich także witaminę B, E oraz K.
W 100 gramach upieczonych kasztanów jadalnych znajduje się średnio:
Opracowanie własne na podstawie: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Zdrowotne właściwości kasztanów jadalnych
W medycynie naturalnej wykorzystuje się nie tylko owoce kasztanów jadalnych lecz także korę, kwiaty i liście. Wszystkie wymienione części kasztanowca zawierają poza skrobią i cukrami, flawonoidy, garbniki. Dzięki temu preparaty z kasztanowca zmniejszają kruchość naczyń krwionośnych, rozrzedzają krew i mają działanie przeciwzakrzepowe. Zawarta w nich escyna zmniejsza obrzęki różnego rodzaju. Mają szerokie zastosowanie, polecane są na nieżyt żołądka, stany zapalne wątroby, dolegliwości związane z żylakami, klimakterium czy hemoroidy.
Kasztany jadalne a alergia i nietolerancja.
Kasztany jadalne, czyli również mąka kasztanowa są bezglutenowe. Dzięki czemu może być alternatywą dla osób cierpiących na choroby glutenozależne. Osoby uczulone na lateks powinny bacznie obserwować reakcję swojego organizmu po zjedzeniu kasztanów jadalnych. W ich przypadku może wystąpić tak zwana alergia krzyżowa.
Jak jeść kasztany jadalne?
Świeżo zerwane kasztany można spożywać na surowo. Wyschnięte można zjeść po obróbce termicznej, czyli ugotować, upiec lub uprażyć. Kasztany można również zetrzeć na mąkę, która dzięki słodkiemu smakowi idealnie komponuje się w deserach takich jak ciasta czy puddingi. Kasztany na stole mogą zostać zaserwowane jako kompot lub nadzienie do mięsa.
Przed poddaniem kasztanów jadalnych jakiejkolwiek temperaturze pamiętaj, aby ponacinać skórkę każdego kasztana inaczej grozi niekontrolowany wybuch. W przypadku gotowania w wodzie, kasztany potrzebują od około 15 minut do 30 minut. Gdy zdecydujesz się je uprażyć na patelni pod przykryciem, zajmie to około 10 minut. W piekarniku rozgrzanym do 180 stopni C kasztany dochodzić do miękkości będą podobnie jak w wodzie od około 15 minut do 30 minut. Niezależnie jakiej obróbce poddasz kasztany po ostygnięciu zdejmij łupinę oraz błonę, która się pod nią.
Chleb kasztanowy z bananami.
Idealny przepis dla biegaczy. Szukasz pomysłu na śniadanie przed startem w biegu? Ten przepis jest dla ciebie. Oczywiście sprawdź jak twój organizm zareaguje na mąkę kasztanową wcześniej niż w dzień startu.
Potrzebujesz:
- jajka 6 szt
- mąka kasztanowa 250 gram
- niedojrzały banan 1 szt
- dojrzałe banany 2 szt
- olej kokosowy do posmarowania formy (lub inny tłuszcz).
Mąkę kasztanową, jajka oraz niedojrzałego banana dokładnie blendujemy. Dojrzałe banany pokrój na plasterki. Do posmarowanej formy przełóż masę. Dorzuć pokrojone banany. W piekarniku rozgrzanym do 180 stopni piecz chlebek około 30 minut. Smacznego !
Autor: Aleksandra Sulej-Dąbrowska – trenerka bbL Warszawa, dietetyk mamyruszamy.pl
